Ταξιδεύοντας για τις Κάννες, ο Γ. Παπανδρέου είχε στη βαλίτσα του μια χειροβομβίδα. Οι ισχυροί συνομιλητές του δεν την πήραν στα χέρια τους. Και στην πτήση της επιστροφής έσκασε στα δικά του. Το ελληνικό χάος ενώθηκε με τον ευρωπαϊκό παροξυσμό. Μια συνταρακτική ιστορία καταστροφής άρχισε να γράφεται, χωρίς να την ελέγχουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της.
Από το απόγευμα της Δευτέρας, οπότε ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, μέχρι την Πέμπτη το βράδυ, που συναντήθηκε στη Νίκαια με την Α. Μέρκελ και τον Ν. Σαρκοζί, πέρασε σχεδόν ένας «αιώνας». Ολόκληρος ο πλανήτης τραντάχτηκε, συνειδητοποιώντας ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι πολύ πιο σύνθετο από όσο πίστευαν, ακόμη και οι πιο μυημένοι στα εθνικά μυστήρια.
Η τελευταία -δραματική- συνάντηση του Γ. Παπανδρέου με τη Γερμανίδα καγκελάριο και τον Γάλλο πρόεδρο, λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των G20, είχε χαρακτηριστικά βίαιου αποχαιρετισμού. Οι δύο σημαντικότεροι ηγέτες της Ευρωζώνης ξέσπασαν πάνω του τον θυμό, που τους έχει προκαλέσει η αδυναμία διαχείρισης της βαθιάς ελληνικής κρίσης, η οποία διαχέεται ανεξέλεγκτα και απειλητικά, για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο Γ. Παπανδρέου είχε πολλές φορές ενημερώσει τη γερμανική και τη γαλλική κυβέρνηση για το πρόβλημα πολιτικής διεύθυνσης, που απέρρεε από την απουσία πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης. Τους είχε μιλήσει για την πίεση που δέχεται, να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Και είχε λάβει το λακωνικό μήνυμα «Ξέχασέ το».
Τους είχε ζητήσει να αναλάβουν δυναμικότερες πρωτοβουλίες, προκειμένου να πιεστεί η Νέα Δημοκρατία, να συνεργαστεί στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής. Είχε εισπράξει την απάντηση «Κάναμε ό,τι μπορούσαμε, συνέχισε μόνος σου». Τους είχε περιγράψει την, βήμα προς βήμα, διολίσθηση στο χάος, η οποία εξελισσόταν στο εσωτερικό, αλλά δεν κατάφερνε να τους συγκινήσει. Τους είχε αναφέρει τη σκέψη να διεξαχθεί δημοψήφισμα, προκειμένου να εκτονωθεί η κοινωνική ένταση χωρίς εκλογές. Αλλά δεν τον πήραν στα σοβαρά, δεν πίστεψαν ότι είναι ικανός να αυτοπυρποληθεί πολιτικά, καίγοντας ό,τι περνά δίπλα του.
Ο ίδιος, εξαιρετικά φορτισμένος από όλα, όσα συνέβησαν στις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου, δεν τους ενημέρωσε τη Δευτέρα ότι, σε λίγη ώρα, θα πυροβολήσει τα πόδια του, ανακοινώνοντας δημοψήφισμα για τη δανειακή σύμβαση, μετά την ολοκλήρωσή της.
Η είδηση έκανε αμέσως τον γύρο του κόσμου. Και τους έκανε όλους έξαλλους εκτός συνόρων. Τα ξένα μέσα ενημέρωσης βρέθηκαν μπροστά σε μια εντελώς ακατανόητη κατάσταση. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να ενημερωθούν από το Μέγαρο Μαξίμου. Μόνο που δεν έβρισκαν άκρη. Κανείς δεν καταλάβαινε πώς γίνεται μια τόσο καλή ευρωπαϊκή συμφωνία, όπως αυτή της 26ης Οκτωβρίου, για τη μείωση του χρέους και το νέο δανεισμό, να αντιμετωπίζεται από την ελληνική πλευρά ως αμφιλεγόμενη λύση, που πρέπει να τεθεί στην κρίση του ελληνικού λαού.
Ακόμη και μετριοπαθείς, απέναντι στην ελληνική υπόθεση, εφημερίδες όπως η Μοντ, έχασαν την ψυχραιμία τους. Η Ντέιλι Μέιλ αναζήτησε ερμηνεία στην... «τρέλα» του Γ. Παπανδρέου. Εκείνο που έχαναν οι ξένοι παρατηρητές από τα ραντάρ τους, ήταν η απολύτως αρνητική υποδοχή, που είχε στο εσωτερικό η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου, από την αντιπολίτευση. Όπως και η προϊούσα κοινωνική διάλυση, η οποία εκφράστηκε με αποκρουστικό τρόπο, στις επετειακές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου.
Η γαλλική προεδρία εξέφρασε, με πολλούς τρόπους, την οργή της για την πρωτοβουλία Παπανδρέου. Η γερμανική καγκελαρία ξεκαθάρισε ότι δεν βάζει η Αθήνα κανόνες στις Βρυξέλλες, αλλά το αντίστροφο. Το ΔΝΤ ανακοίνωσε ότι «έκτη δόση δεν υπάρχει για τους Έλληνες, μέχρι να αρθούν οι αβεβαιότητες».
Βουλευτές ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κομμάτων διεμήνυσαν ότι δεν πρόκειται να υπερψηφίσουν, στα κοινοβούλια των χωρών τους, το δεύτερο πακέτο για την ελληνική διάσωση, εφόσον η ίδια η ελληνική κυβέρνηση το θέτει εν αμφιβόλω. Συντηρητικοί πολιτικοί έβαλαν ξανά στο τραπέζι θέμα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.
Ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Ζ. Κ. Γιούνκερ φώναξε ότι η Ευρωζώνη προετοιμάζεται να επιβιώσει, ακόμη κι αν σπάσει ο πιο αδύναμος κρίκος. Οι Γερμανοί τραπεζίτες κατέστησαν σαφές ότι δεν θα προχωρήσει η διαδικασία, για τη συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, εάν δεν καθαρίσει ο ορίζοντας. Που έγινε πολύ σκοτεινός, μετά τον αιφνιδιασμό Παπανδρέου.
Και όλοι μαζί οι θεσμικοί εκπρόσωποι της Ε.Ε. κατέστησαν σαφές, ότι δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν απαθείς την ελληνική υστερία. Σύντομα κατέληξαν στο τελεσίγραφο: Δημοψήφισμα μπορεί να γίνει μόνο μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου και να αφορά στην παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Όχι στη σύμβαση.
Ο Γ. Παπανδρέου προσπάθησε να πείσει την Α. Μέρκελ και τον Ν. Σαρκοζί, στη βραδινή συνάντηση που είχαν στις Κάννες, ότι δεν είχε άλλο δρόμο. Τους εξήγησε ότι η κατάσταση στο εσωτερικό είναι εντελώς ασύντακτη. Ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα ομαλής διακυβέρνησης. Και ότι δεν θα είναι εφικτή η εφαρμογή της συμφωνίας, εάν δεν μεσολαβήσει ένα σοκ. Τέτοιο θα ήταν, κατά την αντίληψή του, το δημοψήφισμα.
Οι συνομιλητές του δεν είχαν καμία διάθεση να ακούσουν την επιχειρηματολογία του. Συνειδητοποιούσαν ότι ο μέχρι πρόσφατα «καταλληλότερος» συνομιλητής τους, έχει περάσει έξω από τη γραμμή και βαδίζει μόνος. Τους άδειασε πρώτος με τον αιφνιδιασμό για το δημοψήφισμα; Ή τον άδειασαν αυτοί, αγνοώντας τις εκ- κλήσεις του για βοήθεια;
Μικρή αξία θα έχει, ίσως, για τον ιστορικό του μέλλοντος ο καταλογισμός ευθυνών μεταξύ Μέρκελ - Σαρκοζί - Παπανδρέου για το ναυάγιο της σχέσης τους. Μεγάλη σημασία έχει, για το αδυσώπητο ελληνικό παρόν, το γεγονός ότι η διαχείριση της κρίσης χρέους έχει πλέον αποκτήσει έντονη ψυχολογική διάσταση, και τη φόρτιση μίας βαριάς ήττας, που βαραίνει ακόμη και όσους μοιάζουν νικητές.
"Ισοτιμια"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου